Διατροφή και ψωρίαση

Διατροφή και ψωρίαση

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια ασθένεια στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα υπερλειτουργεί, προκαλώντας αυξημένο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του δέρματος. Τα κομμάτια του δέρματος γίνονται φολιδωτά και κοκκινωπά, πιο συχνά στο τριχωτό της κεφαλής, στους αγκώνες ή στα γόνατα, αλλά και άλλα μέρη του σώματος μπορεί να επηρεαστούν.  Η διατροφή φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ψωρίασης, αφού μια καλή διατροφή μειώνει τα συμπτώματα και περιορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων ασθενειών.

Λιπαρά οξέα και ψωρίαση: τι ισχύει με τα διάφορα είδη λιπαρών οξέων;

Η φλεγμονή αποτελεί ένα βασικό χαρακτηριστικό της ψωρίασης. Δεδομένου αυτού η επαρκής κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων που έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, βοηθάει στη μείωση της φλεγμονής και επομένως στη μείωση των συμπτωμάτων. Ειδικότερα, η αύξηση της κατανάλωσης των ω-3 λιπαρών οξέων πρέπει να γίνει αντικαθιστώντας τα κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν αντίθετες δράσεις. Παράλληλα τα ω-3 λιπαρά οξέα εμφανίζουν και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, γεγονός που συμβάλλει στη μείωση τους οξειδωτικού στρες στον οργανισμό. Αυτές οι δράσεις των ω-3 λιπαρών οξέων είναι καθοριστικές για την βελτίωση των συμπτωμάτων της ψωρίασης. Τρόφιμα τα οποία είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα είναι τα εξής:

• Σολομός 
• Σκουμπρί 
• Σαρδέλες 
• Γαύρος
• Γαρίδες 
• Κολιός
• Λιναρόσπορος
• Σπόροι Chia
• Φασόλια
• Καρύδια
• Σουσάμι
• Ενταμάμε (φασολάκια σόγιας)

Από την άλλη η κατανάλωση των ω-6 λιπαρών οξέων θα πρέπει να είναι περιορισμένη, καθώς αυτά, σε αντίθεση με τα ω-3 λιπαρά οξέα, έχουν προφλεγμονώδεις δράσης, δηλαδή κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορούν να οδηγήσουν σε φλεγμονή. Τρόφιμα που περιέχουν αυξημένη ποσότητα ω-6 λιπαρών οξέων είναι τα εξής:

• Ξηροί καρποί (καρύδια ή ηλιόσποροι, αμύγδαλα, κουκουνάρι)
• Σογιέλαιο
• Σησαμέλαιο

Αντιοξειδωτικά: οι ασπίδες κατά την συμπτωμάτων της νόσου

Άλλα σημαντικά θρεπτικά συστατικά στη διατροφή ατόμων με ψωρίαση είναι τα αντιοξειδωτικά. Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που μειώνουν τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό, περιορίζοντας το οξειδωτικό στρες. Με αυτόν τον τρόπο κι όχι μόνο ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα κυριότερα αντιοξειδωτικά μόρια είναι η βιταμίνη C, η βιταμίνη Α, η βιταμίνη Ε, τα φλαβονοειδή και το σελήνιο. Η συχνη κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε αυτά είναι αρκετή για να καλύψει τις βασικές ανάγκες του οργανισμού σε αντιοξειδωτικά. Μόνο σε περίπτωση έλλειψης μπορεί να αξιολογηθεί η χορήγηση κάποιου συμπληρώματος. Τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά είναι τα εξής:

• Φρούτα
• Λαχανικά (πράσινα λαχανικά, καρότα, ντομάτες)
• Έλαια
• Ξηροί καρποί 

Υδατάνθρακες: τι γίνεται με τη ζάχαρη και τις φυτικές ίνες;

Ο περιορισμος της πρόσληψης ζάχαρης είναι πολύ σημαντικός στα άτομα με ψωρίαση, καθώς φαίνεται ότι η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση των συμπτωμάτων. Επομένως, ο περιορισμός της προσθήκης ζάχαρης στα τρόφιμα, η μείωση της κατανάλωσης γλυκών, αναψυκτικών και άλλων προϊόντων που περιέχουν ζάχαρη είναι επιτακτική.

Από την άλλη η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών μπορεί να ωφελήσει τα άτομα με ψωρίαση. Οι φυτικές ίνες εμφανίζουν αντιφλεγμονώδη δράση όχι μόνο στο έντερο αλλά και σε άλλα συστήματα του ανθρώπινου σώματος. Τρόφιμα με μεγάλη περιεκτικότητα φυτικών ινών είναι τα ολικής άλεσης προϊόντα, τα όσπρια, τα φρούτα και τα λαχανικά.

Βιταμίνη D: ο σύμμαχος κατά της ψωρίασης

Τα άτομα με ψωρίαση φαίνεται να έχουν χαμηλότερες συγκεντρώσεις βιταμίνης D από τα υγιή άτομα. Να σημειωθεί ότι η βιταμίνη D είναι πολύ σημαντική για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού, ενώ παράλληλα συμβάλλει άμεσα στην μείωση των συμπτωμάτων της ψωρίασης, καθώς μειώνει την παραγωγή πεπτιδίων στο δέρμα όπως η ψωριασίνη, που οδηγούν στο χαρακτηριστικό δερματικό σύμπτωμα. Τα παραπάνω καθιστούν σχεδόν απαραίτητη τη συμπληρωματική χορήγηση της στις περισσότερες περιπτώσεις ασθενών. 

Ψωρίαση και μεταβολικό σύνδρομο

Ο πληθυσμός των ατόμων που πάσχει από ψωρίαση εμφανίζει αυξημένη συχνότητα σε μεταβολικό σύνδρομο. Το μεταβολικό σύνδρομο αποτελεί μία κατάσταση, όπου εμφανίζεται κεντρική παχυσαρκία, δηλαδή αυξημένο σωματικό βάρος με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) μεγαλύτερο του 30 κιλά/μέτρα2 και περιφέρεια μέσης πάνω από 94 εκατοστά για τους άνδρες και 80 εκατοστά για τις γυναίκες. Παράλληλα με τη κεντρική παχυσαρκία για τη διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου πρέπει να εμφανίζονται τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω: 

• Υψηλά τριγλυκερίδια, πάνω από 150 mg/dl ή ιστορικό θεραπείας υψηλών τριγλυκεριδίων.
• Χαμηλή HDL χοληστερόλης, κάτω από 40 mg/dl για τους άνδρες ή κάτω από 50mg/dl για τις γυναίκες, ή ιστορικό θεραπείας για χαμηλή καλή χοληστερόλη.
• Υψηλή αρτηριακή πίεση, πάνω από 130/85 mm Hg ή ιστορικό θεραπείας υπέρτασης.
• Υψηλό σάκχαρο νηστείας, πάνω από 100 mg/dl ή ύπαρξη διάγνωσης διαβήτη τύπου 2.

Στην περίπτωση λοιπόν συνύπαρξης ψωρίασης και μεταβολικού συνδρόμου πρώτο μέλημα είναι η απώλεια βάρους με μια ισορροπημένη υποθερμιδική διατροφή. Αυτή εκτός ότι θα πρέπει να είναι σχεδιασμένη ώστε να οδηγήσει σε απώλεια βάρους, θα πρέπει να συμβάλλει στη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών των ασθενών με ψωρίαση και μεταβολικό σύνδρομο, καθώς η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών θα συμβάλλει και στην βελτίωση των συμπτωμάτων της ψωρίασης, εκτός από τη βελτίωση των παραμέτρων του μεταβολικού συνδρόμου. 

Συμπερασματικά

Η ψωρίαση είναι μία χρόνια νόσος η οποία δεν έχει θεραπεία. Όμως με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και μία ισορροπημένη διατροφή που θα παρέχει τα απαραίτητα ω-3 λιπαρά οξέα, μία πληθώρα αντιοξειδωτικών και φυτικών ινών, ενώ παράλληλα θα είναι χαμηλή σε κορεσμένα, ω-6 λιπαρά και ζάχαρη, μπορούν να μειωθούν σημαντικά τα συμπτώματα της ψωρίασης. Ένας διαιτολόγος-διατροφολόγος μπορεί να σας συμβουλεύσει και να σας καθοδηγήσει κατάλληλα, προς αυτήν την κατεύθυνση.