Καφές: Ο ρόλος του στη διαχείριση βάρους

Καφές: Ο ρόλος του στη διαχείριση βάρους

Ο καφές έχει κάποιο ρόλο στην διαχείριση του βάρους τελικά; O καφές αποτελεί το δεύτερο υγρό σε ποσοστό κατανάλωσης μετά το νερό, παγκοσμίως. Κατέχει αυτή τη θέση κυρίως λόγω της διεγερτικής του δράσης στο κεντρικό νευρικό σύστημα (δηλαδή, μας βοηθάει να είμαστε πιο ενεργοί). 

Η ιστορία του καφέ 

Ο καφές προέρχεται από την μακρινή Αιθιοπία και η παραγωγή του ξεκίνησε περίπου τον 10ο αιώνα. Δημιουργείται από τα σπόρια του καφεόδεντρου τα οποία καβουρδίζονται και αλέθονται. Τον 16ο αιώνα, ο καφές άρχισε να γίνεται πιο δημοφιλής και σε άλλα μέρη του πλανήτη όπως η Μέση Ανατολή, η Ινδία και η βόρεια Αφρική. Στην συνέχεια ταξίδεψε και στα υπόλοιπα μέρη όπως η Ευρώπη. Με την πάροδο των χρόνων, η κατανάλωση καφέ έχει γίνει μία καθημερινή συνήθεια σε όλο τον κόσμο. 

Ο σπόρος του καφέ περιέχει πάνω από 100 συστατικά, τα οποία έχουν θετική επίδραση στον οργανισμό μας. Φυσικά σε υπερβολικές ποσότητες υπάρχει και η αρνητική επίδραση. Από μακροθρεπτικά συστατικά περιέχει: υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και αζωτούχες ενώσεις με την κυρίαρχη την καφεΐνη. Από μικροθρεπτικά συστατικά περιέχει: βιταμίνη Ε, φώσφορο, κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. 

Πόσο καφέ μπορώ να πίνω την ημέρα; 

H δόση που συνίσταται είναι από 1 έως 3 φλιτζάνια καφέ την ημέρα. Φυσικά, η υπερβολική κατανάλωση καφέ μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες (όπως αυξημένη νευρικότητα, λόγω καφεΐνης) το ανώτερο όριο που έχει οριστεί είναι ως 400 mg την ημέρα για τους ενήλικες. Ωστόσο, δεν είναι μόνο ο καφές σαν ρόφημα που περιέχει καφεΐνη αλλά πολλά ακόμα τυποποιημένα προϊόντα όποτε καλό θα ήταν να λαμβάνεται υπόψιν και αυτό. 

Ας δούμε μερικά παραδείγματα ροφημάτων και την περιεκτικότητα τους σε καφεΐνη

Τι είναι η καφεΐνη και ποια τα οφέλη της;

Η καφεΐνη ουσιαστικά είναι μία λευκή κρυσταλλική ουσία που έχει την χαρακτηριστική πικρή γεύση. Χρειάζεται από 30 έως 60 λεπτά για απορροφηθεί από τον οργανισμό και η δράση της διαρκεί 4 ώρες περίπου. 

Τα οφέλη καφεΐνης:

• Δίνει ενέργεια 
• Μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων [1]
• Αυξάνει τις πιθανότητες για αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου ΙΙ [2] 
• Βελτιώνει την ψυχολογία του ανθρώπου [3] 
• Έχει αντιοξειδωτικές ικανότητες 
• Μειώνει τα επίπεδα κούρασης 
• Ενισχύει την αθλητική απόδοση   

Τα αρνητικά της καφεΐνης 

Φυσικά σε υπερβολική δόση, όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστα αποτελέσματα. Η αυξημένη διέγερση που προκαλεί στο κεντρικό νευρικό σύστημα υπάρχει πιθανότητα να έχει ως αποτέλεσμα: αϋπνία, αυξημένο εκνευρισμό και καρδιακούς παλμούς. Για αυτό το λόγο πρέπει να ακολουθούμε τις συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις.

Καφές και διαχείριση βάρους   

Τελικά, ο καφές βοηθάει στην διαχείριση του βάρους; Η αλήθεια κρύβεται κάπου στην μέση. Είναι πολύ πιθανό να έχετε παρατηρήσει πως στα περισσότερα συμπληρώματα διατροφής (για διαχείριση βάρους) το κύριο συστατικό είναι η καφεΐνη. Η καφεΐνη ενεργεί άμεσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αυτό με την σειρά του στέλνει σήματα στα λιποκύτταρα να ξεκινήσουν την διαδικασία διάσπασης του λίπους. Πως γίνεται αυτό όμως; 

Ουσιαστικά, τα επίπεδα της ορμόνης επινεφρίνης (ή αλλιώς αδρεναλίνης) αυξάνονται και μέσω του αίματος φτάνουν στους ιστούς λίπους που έχουμε στο σώμα μας. Στην συνέχεια δίνει το σήμα να διασπάσουν το λίπος και να ελευθερωθούν στο αίμα (άρα να μην παραμείνουν). Εννοείται βέβαια πως αν δεν υπάρχει το κατάλληλο ενεργειακό ισοζύγιο δηλαδή αν δεν καις περισσότερες θερμίδες από αυτές που καταναλώνεις ο καφές δεν θα σε βοηθήσει στην διαχείριση βάρους. 

Η συνήθεια του καφέ 

Πόσο συχνά έχεις ακούσει την φράση: “δεν με πιάνει πλέον ο καφές”; Μετά από χρόνια κατανάλωση καφέ, λόγω του ότι ο οργανισμός συνηθίζει οι επιδράσεις του δεν είναι ίδιες. Με την πάροδο του χρόνου ο καφές ίσως να μπορεί να βοηθήσει στην διαχείριση του βάρους όμως ταυτόχρονα ο οργανισμός συνηθίζει και έτσι οι δράσεις δεν είναι ίδιες. 

Πως πρέπει να πίνω τον καφέ μου 

Ας ξεκινήσουμε λέγοντας πως ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρης αποδίδει περίπου 20 θερμίδες και μία μερίδα γάλακτος περίπου 30 θερμίδες. Αυτό βέβαια καθορίζεται και από το μαγαζί που θα προμηθευτείς τον καφέ, καθώς κάθε μαγαζί χρησιμοποιεί διαφορετικά προϊόντα και μπορεί να βρεθούν και διαφορετικές δοσολογίες (π.χ στην ζάχαρη ή στο γάλα). Είναι πιθανό λοιπόν, για κάποιον που καταναλώνει καφέ με ζάχαρη να είναι λίγο πιο περίπλοκη η διαχείριση βάρους σε σύγκριση με εκείνον που επιλέγει σκέτο καφέ γιατί ουσιαστικά καταναλώνεις ένα μέρος των ημερήσιων θερμίδων που χρειάζεσαι μέσω του καφέ και ουσιαστικά οι θερμίδες της ζάχαρης και του γάλακτος δεν σου προσφέρουν τίποτα παραπάνω εκτός από στιγμιαία απόλαυση. 

Θα σκεφτείς τώρα: “μα δεν μπορώ με τίποτα να πιω σκέτο καφέ”, κι όμως μπορείς! Ο οργανισμός χρειάζεται 21 μέρες για να προσαρμοστεί σε μία καινούργια συνήθεια!  Αν σου φαίνεται ακατόρθωτο, προτείνουμε να κάνεις την  αλλαγή σταδιακά. Για παράδειγμα, πίνεις τον καφέ σου με 4 κουταλιές ζάχαρη. Δοκίμασε για 5 μέρες να πιεις τον καφέ σου με 3, μετά με 2, μετά με 1 και μετά σκέτο. Αν και αυτό σου φαίνεται κάτι υπερβολικά δύσκολο, μπορείς να ξεκινήσεις την αλλαγή (μέχρι να καταλήξεις σε σκέτο) με αντικατάσταση ζάχαρης με γλυκαντική ουσία.  

Οι καφέδες της εποχής 

Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν αρκετές διαφορετικές εκδοχές καφέ στο εμπόριο. Δεν αναφερόμαστε φυσικά μόνο στην ποικιλία καφέ που χρησιμοποιείται αλλά και στα υλικά που προστίθενται μέσα στον καφέ, όπως έξτρα δόση γάλακτος ή κρέμα σοκολάτας-καραμέλας κα. 

Όσο ελκυστικοί και γευστικοί μπορεί να είναι, είναι υπερβολικά αυξημένοι σε θερμίδες, λιπαρά και ζάχαρη. Ένας τέτοιος “καφές” μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 500 θερμίδες. Θερμίδες που αντιστοιχούν σε ένα ολόκληρο γεύμα. Εκτός από τις υπερβολικές θερμίδες που περιέχει, η ποσότητα πραγματικού καφέ που έχουν μέσα τέτοια ροφήματα είναι ελάχιστη. Άρα, δεν θα σου προσφέρει την ενέργεια που ίσως έχεις ανάγκη εκείνη την ώρα. 

Συμπερασματικά 

Ο καφές, έχει αρκετές ευεργετικές ιδιότητες και πολλά θρεπτικά συστατικά για τον οργανισμό μας και μέχρι ενός σημείου μπορεί να ενισχύσει την προσπάθεια διαχείρισης βάρους. Ωστόσο, αν δεν υιοθετήσεις σωστές και ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες, ο καφές δεν θα σε βοηθήσει όσο μπορεί να πιστεύεις.