Δίαιτα χαμηλή σε fodmaps

Τι είναι τα FODMAPs;

Τα FODMAPs είναι το ακρωνύμιο των εξής λέξεων: Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols, ή στα ελληνικά Ζυμώσιμοι Ολιγοσακχαρίτες, Δισακχαρίτες, Μονοσακχαρίτες και Πολυόλες. Πιο απλά, πρόκειται για υδατάνθρακες διαφόρων ειδών, οι οποίοι περνούν στο έντερο και υπόκεινται σε ζύμωση. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, καθώς ή ζύμωση των υδατανθράκων στο έντερο μπορεί να συμβάλλει σε καλύτερη υγεία τόσο του εντέρου, όσο και άλλων συστημάτων του οργανισμού. Όμως σε κάποια άτομα, η κατανάλωση τους μπορεί να οδηγήσει σε κάποια όχι και τόσο ευχάριστα συμπτώματα. (1)

Τι συμβαίνει όταν καταναλώνουμε FODMAPs;

Καταρχάς, τα περισσότερα άτομα ακολουθούμε μια διατροφή, η οποία είναι υψηλής περιεκτικότητας σε FODMAPS. Αυτά περνάνε από το λεπτό έντερο, όπου εκεί δεν επηρεάζονται από τη διαδικασία της πέψης και προχωράνε στο παχύ έντερο, όπου τα βακτήρια του εντέρου τα χρησιμοποιούν ως “τροφή”, με τελικό αποτέλεσμα την παραγωγή αερίων. 

Μερικές φορές όμως αυτή η διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητα συμπτώματα σε κάποια άτομα, όπως: 

• κοιλιακός πόνος
• διάρροια
• δυσκοιλιότητα
• φούσκωμα (1)

Σε ποια τρόφιμα περιέχονται τα FODMAPS;

Υπάρχουν αρκετά τρόφιμα τα οποία είναι υψηλής περιεκτικότητας σε FODMAPs. Παρακάτω μπορείτε να δείτε έναν αναλυτικό πίνακα με αυτά τα τρόφιμα.

(2)

Διατροφή χαμηλή σε FODMAPs: τι είναι και πότε μπορεί να εφαρμοστεί 

Η διατροφή χαμηλή σε FODMAPs αποτελεί ένα διατροφικό πρότυπο στο οποίο δεν καταναλώνονται τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε FODMAPs. Στο συγκεκριμένο πρωτόκολλο, η χαμηλή πρόσληψη FODMAPs διαρκεί 4-8 εβδομάδες. Το επόμενο στάδιο είναι αυτό της επανεισαγωγής, όπου τα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε FODMAPs αρχίζουν να καταναλώνονται ένα ένα, ώστε να ελεγχθεί η ανοχή σε αυτά. Το στάδιο αυτό διαρκεί συνήθως 6-10 εβδομάδες και μετά από αυτό η διατροφή συνεχίζεται με όσα τρόφιμα είναι ανεκτά. 

Το διατροφικό αυτό πρωτόκολλο προτείνεται σε άτομα που πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Αν απλά έχετε κατά καιρούς κάποια γαστρεντερικά συμπτώματα, τότε δεν χρειάζεται να ακολουθήσετε διατροφή χαμηλή σε FODMAP, αλλά αυτό που θα σας ωφελήσει είναι ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων, ώστε να διαπιστώσετε ποια τρόφιμα μπορεί να σας ενοχλούν στη διατροφή σας, και έτσι να τα περιορίσετε. (3)

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) 

Μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAPs έχει αποδειχθεί ότι:

• Μειώνει τον πόνο και την ενόχληση
• Μειώνει το φούσκωμα και τη διάταση
• Βελτιώνει τη δραστηριότητα του εντέρου (μείωση της διάρροιας ή της δυσκοιλιότητας)
• Βελτιώνει την ποιότητα ζωής.

Αυτά τα οφέλη φαίνονται συνήθως εντός 2-6 εβδομάδων από την ακολούθηση μιας δίαιτας χαμηλής σε FODMAPs. Φυσικά, η δίαιτα δεν θεραπεύει τα συμπτώματα του ΣΕΕ, απλώς βοηθά τους ανθρώπους να ζουν πιο άνετα με την κατάστασή τους.

Μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAPs επίσης δεν βελτιώνει τα συμπτώματα σε όλα τα άτομα με ΣΕΕ. Στην πραγματικότητα, 1 στα 4 άτομα με ΣΕΕ διαπιστώνει ότι τα συμπτώματά τους δε βελτιώνονται στη διατροφή. Σε αυτά τα άτομα, μπορεί να χρειαστούν άλλες διαιτητικές θεραπείες επιπρόσθετα ή αντικατάσταση της δίαιτας με χαμηλή περιεκτικότητα σε FODMAP. Άλλες θεραπείες ΣΕΕ που πρέπει να ληφθούν υπόψη περιλαμβάνουν τη μείωση του στρες, την υπνοθεραπεία που κατευθύνεται από το έντερο, φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, όπως καθαρτικά, συμπληρώματα φυτικών ινών ή συνταγογραφούμενα φάρμακα. (2)

Συμπερασματικά 

Τα FODMAPs είναι υδατάνθρακες, η κατανάλωση μέρους αυτών μπορεί να οδηγήσει στα γαστρεντερικά συμπτώματα των ατόμων με ΣΕΕ. Τα άτομα αυτά μπορούν να επωφεληθούν από την υιοθέτηση μια διατροφής χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAPs όσον αφορά την εμφάνιση των συμπτωμάτων και την ποιότητα ζωής, με την κατάλληλη συμβουλευτική από έναν διαιτολόγο-διατροφολόγο. Πέρα από αυτά τα άτομα, δεν προτείνεται σε καμία άλλη περίπτωση ο περιορισμός των FODMAPs.