Αντιμετωπίζοντας τη συναισθηματική πείνα

Αντιμετωπίζοντας τη συναισθηματική πείνα

Η συναισθηματική πείνα αποτελεί ένα φαινόμενο το οποίο ταλαιπωρεί αρκετά άτομα στις μέρες μας. Τι ακριβώς ορίζουμε όμως ως συναισθηματική πείνα; Η συναισθηματική πείνα αποτελεί την ανάγκη για κατανάλωση φαγητού, η οποία προκύπτει λόγω κάποιας συγκεκριμένης συναισθηματικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται το άτομο τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Έχει λοιπόν διαφορά με τη βιολογική πείνα, η οποία αποτελεί τη φυσιολογική ανάγκη για κατανάλωση τροφής και αποτελεί σήμα ότι ο οργανισμός χρειάζεται ενέργεια.

Η εμφάνιση της συναισθηματικής πείνας δεν είναι απαραίτητο να συμβαδίζει με αυτή της βιολογικής πείνας. Μπορεί να μην υπάρχει δηλαδή η βιολογική πείνα τη δεδομένη χρονική στιγμή, όπως συναισθηματική πείνα να υπάρχει. 

Πότε εμφανίζεται;

Η συναισθηματική πείνα μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες στιγμές όπου υπάρχουν έντονα συναισθήματα, πιο συχνά αρνητικά, αλλά μερικές φορές και στα θετικά. Ας δούμε ένα παράδειγμα το οποίο μπορεί να σας έχει τύχει και εσάς.

Όταν κανείς γυρίζει σπίτι μετά από μία αγχωτική και πιεστική μέρα στη δουλειά, αυτό το άγχος και η πίεση μπορεί να τον οδηγήσει στο να αναζητήσει την απόλαυση σε ένα αγαπημένο του φαγητό, όπως είναι κάποιο γλυκό ή κάποιο junk food.

Το φαινόμενο αυτό αποτελεί ένα παράδειγμα συναισθηματικού φαγητού, όπου το άτομο περιμένει ότι το φαγητό που θα καταναλώσει θα το αποφορτήσει από αυτά τα συναισθήματα άγχους και πίεσης.

Αντίστοιχα το ίδιο μπορεί να γίνει και όταν κανείς νιώθει στεναχώρια, ματαίωση ή αντίθετα όταν είναι πολύ χαρούμενος με κάτι ή όταν νιώθει ότι έχει κάνει κάτι καλό και μπορεί να σκέφτεται ότι θα επιβραβεύσει τον εαυτό του με το φαγητό. 

Πως θα ξεχωρίσω τη συναισθηματική από τη βιολογική πείνα;

Καμιά φορά μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε τη συναισθηματική από τη βιολογική πείνα. Στο παράδειγμα που αναφέρθηκε παραπάνω, θα μπορούσε αυτή η ανάγκη για κατανάλωση φαγητού μετά από μία πιεστική μέρα στη δουλειά, να ήταν αποτέλεσμα βιολογικής πείνας, λόγω δηλαδή της ανάγκης του οργανισμού για ενέργεια.

Παρακάτω  λοιπόν παρατίθενται τα σημάδια που μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε τη συναισθηματική πείνα:

• Συνδέεται συνήθως με ένα συγκεκριμένο είδος τροφίμων 
• Εμφανίζεται στα ξαφνικά, ενώ η βιολογική πείνα έχει μία σταδιακή εμφάνιση
• Υπάρχει η ανάγκη να ικανοποιηθεί γρήγορα η συναισθηματική πείνα
• Πολλές φορές το άτομο δεν νιώθει ότι έχει χορτάσει ακόμα και αν έχει φάει αρκετά
• Υπάρχει πιθανότητα στο τέλος να νιώθει το αίσθημα της ενοχής ή των τύψεων 

Πως θα αντιμετωπίσω τη συναισθηματική πείνα;

Αναγνώριση: Για να αντιμετωπίσεις τη συναισθηματική πείνα πρέπει πρώτα να μπορείς να την αναγνωρίσεις.

Όταν νιώθεις την ανάγκη για κατανάλωση φαγητού, και ιδιαίτερα όταν αυτή συνδέεται με κάποιο συγκεκριμένο τρόφιμο τότε προσπάθησε να σκεφτείς αν υπάρχει κάποιο από τα παραπάνω χαρακτηριστικά που να αναγνωρίζεις εκείνη τη στιγμή, που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις αν αυτό που  εμφανίζεται εκείνη τη στιγμή είναι συναισθηματική πείνα. Επίσης, προσπάθησε να έχεις επίγνωση των συναισθημάτων που νιώθεις όταν σου έρχεται η ανάγκη για φαγητό.

Στα προαναφερθέντα θα σε βοηθήσει ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων και συναισθημάτων, που θα καταγράφεις εκεί ό,τι τρως μέσα στη μέρα σου και τα αντίστοιχα συναισθήματα ή σκέψεις που μπορεί να έχεις την συγκεκριμένη στιγμή. Αυτό θα σε βοηθήσει στην αναγνώριση της συναισθηματικής πείνας και ειδικότερα με το ποια συναισθήματα εμφανίζεται πιο έντονα αυτή, σε ποιες στιγμές της μέρας ή της εβδομάδας και με το ποια τρόφιμα συνδέεται περισσότερο.

Τρόπος διαχείρισης: Αφού αναγνωρίσεις ότι κάποιες φορές τρως συναισθηματικά, πρέπει να αναζητήσεις διαφορετικούς τρόπους να διαχειριστείς τα συναισθήματά σου, γιατί το φαγητό δεν σε βοηθάει πραγματικά σε αυτό. Για παράδειγμα, το να φας ένα γλυκό όταν έχεις έντονο άγχος, δεν θα σε βοηθήσει τελικά να απαλλαχτείς από αυτό, απλά θα σου προσφέρει μία στιγμιαία απόλαυση.

Πρέπει λοιπόν να συνειδητοποιήσεις ότι άλλα πράγματα είναι αυτά που θα σε βοηθήσουν να απαλλαχτείς από τα αρνητικά συναισθήματα ή που μπορείς να χρησιμοποιήσεις ως επιβράβευση για τον εαυτό σου. Ορισμένα παραδείγματα μπορεί να είναι να πας μία βόλτα, να βγεις με φίλους, να πας ένα σινεμά, να πιεις με ηρεμία στο σπίτι τον καφέ σου, να διαβάσεις ένα βιβλίο κ.α. δραστηριότητες, οι οποίες για την καθένα μπορεί να είναι χαλαρωτικές ή να τους έχει μία ιδιαίτερη αγάπη. 

Βασικές ερωτήσεις: Πέρα από τα παραπάνω, το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι όταν σου έρθει η ανάγκη να καταναλώσεις φαγητό πάρε λίγο χρόνο να αναγνωρίσεις, όπως αναφέρθηκε, αν αυτή η ανάγκη είναι συναισθηματική ή βιολογική πείνα και μετά αν καταλάβεις ότι είναι συναισθηματική πείνα αναρωτήσου τα εξής: 

• “Πως νιώθω αυτή τη στιγμή και γιατί μου ήρθε η ανάγκη για το συγκεκριμένο τρόφιμο;”
• “Το χρειάζομαι/θέλω πραγματικά αυτό που πρόκειται να φάω;”
• “Θα με βοηθήσει πραγματικά στο να νιώσω καλύτερα;”
• “Μετά την κατανάλωση του τι πρόκειται να συμβεί ή τι περιμένω να νιώσω;”

Αν κάνεις αυτές τις ερωτήσεις στο εαυτό σου θα ξετυλίξεις το “κουβάρι” του συναισθηματικού φαγητού και έτσι θα καταλάβεις ότι δεν είναι το φαγητό αυτό που χρειάζεσαι πραγματικά εκείνη τη στιγμή.

Συμπερασματικά

Η συναισθηματική πείνα είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται αρκετά συχνά στις μέρες μας, μιας και για τον σύγχρονο άνθρωπο το φαγητό δεν αποτελεί μόνο ένα μέσο παροχής της απαραίτητης ενέργειας για τον οργανισμό, αλλά αποτελεί και απόλαυση. Η συναισθηματική πείνα αν τη διαχειριστεί σωστά το άτομο, μπορεί να είναι τέτοια που να μην επηρεάζει τη καθημερινότητά του σε σημαντικό βαθμό.

Βοηθός στην προσπάθεια διαχείρισης της συναισθηματικής πείνας είναι ο διαιτολόγος-διατροφολόγος και ο ψυχολόγος, οι οποίοι θα συμβάλλουν στην αναγνώριση της και θα δώσουν λύσεις, ώστε το άτομο να την αντιμετωπίσει.