Τι είναι οι φυτοστερόλες;

Τι είναι οι φυτοστερόλες;

Οι φυτοστερόλες είναι ουσίες που υπάρχουν στα φυτικά τρόφιμα και είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία των κυττάρων. Συγκεκριμένα περιέχονται φυσικά στα εξής τρόφιμα:

• Φρούτα και λαχανικά
• Ξηρούς καρπούς 
• Ολικής άλεσης προϊόντα 

Η μέση πρόσληψη φυτοστερολών από τον άνθρωπο είναι 150-350 mg τη μέρα, ενώ για τα vegan άτομα η ημερήσια πρόσληψη φυτοστερολών είναι μεγαλύτερη. (1)

Τι επιδράσεις έχουν στην υγεία οι φυτοστερόλες;

Η κύρια δράση των φυτοστερολών στην υγεία, είναι η μείωση της χοληστερόλης (χοληστερίνης) στο αίμα. Με αυτόν τον τρόπο συμβάλλουν στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και εγκεφαλικού. 

Παράλληλα φαίνεται η αυξημένη πρόσληψη φυτοστερολών να προσφέρει και κάποιο όφελος στην πρόληψη του διαβήτη,της παχυσαρκίας και του καρκίνου. (1)

Πως οι φυτοστερόλες μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης; 

Οι φυτοστερόλες είναι μόρια δομικά παρόμοια με τη χοληστερόλη. Αυτή η παρόμοια δομή των δύο μορίων, οδηγεί στη μειωμένη απορρόφηση της χοληστερόλης που προέρχεται από την τροφή, αφού οι φυτοστερόλες συνδέονται στους υποδοχείς της χοληστερόλης στο έντερο. Με αυτόν τον τρόπο εμποδίζουν τη τελευταία να απορροφηθεί.

Πέρα από αυτό, όταν ένα άτομο καταναλώνει φυτοστερόλες αντί για χοληστερόλη, τότε ο ανθρώπινος οργανισμός αποβάλλει μέρος της χοληστερόλης. Με τους παραπάνω μηχανισμούς λοιπόν, η κατανάλωση φυτοστερολών καταφέρνει να μειώσει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, συμβάλλοντας στην υγεία. (2)

Διαβάστε επίσης: Χοληστερόλη και Διατροφή: ο απόλυτος οδηγός

Για ποια άτομα θα ήταν ωφέλιμη η χρήση φυτοστερολών; 

Η χρήση φυτοστερολών είναι ωφέλιμη για άτομα που έχουν υψηλές τιμές ολικής ή LDL (κακής) χοληστερόλης, ειδικά αν οι τιμές παραμένουν υψηλές παρά την προσπάθεια για αλλαγή τρόπους ζωής και χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Επιπλέον, η χορήγηση φυτοστερολών μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία. 

Η χορήγηση φυστοστερολών αποτελεί μία συμπληρωματική θεραπεία, και θα πρέπει αυτές να λαμβάνονται πάντα σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή που έχει συστήσει ο θεράποντας ιατρός, ενώ παράλληλα για καλύτερη αποτελεσματικότητα, πρέπει να εφαρμόζεται και προσπάθεια για αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και γενικότερα του τρόπου ζωής. (3)

Ποια είναι η συνιστώμενη ποσότητα φυτοστερολών για να εμφανιστεί μείωση στη χοληστερόλη;

Η ποσότητα φυτοστερολών η οποία πρέπει να προσληφθεί, ώστε να μειωθεί η χοληστερόλη στο αίμα είναι 2 γρ. τη μέρα. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω οι φυτοστερόλες περιέχονται φυσικά σε κάποια φυτικά τρόφιμα. Η πρόσληψη όμως αυτών των τροφίμων δεν αρκεί για την πρόσληψη 2 γρ. φυτοστερολών τη μέρα. Γι αυτό και είτε χρησιμοποιούνται συμπληρώματα φυτοστερολών, είτε λειτουργικά τρόφιμα, δηλαδή τρόφιμα τα οποία έχουν σχεδιαστεί ώστε να παρέχουν την απαραίτητη ποσότητα τέτοιων ουσιών, που έχουν οφέλη για τη υγεία. Ορισμένα τρόφιμα που περιέχουν φυτοστερόλες είναι προϊόντα επάλειψης, γάλατα, ροφήματα γιαουρτιού, επιδόρπια γιαουρτιού και λευκά τυριά. Αυτά τα τρόφιμα πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά στην ποσότητα που απαιτείται για να παρέχουν τα 2 γρ. φυτοστερολών τη μέρα. (3)

Σε ποια άτομα αντενδείκνυται η χορήγηση φυτοστερολών; 

Υπάρχουν ορισμένα άτομα στα οποία αντενδεικνυται η αυξημένη πρόσληψη φυτοστερολών. Αυτά είναι τα άτομα που πάσχουν από σιτοστερολαιμία. Αποτελεί μία σπάνια κληρονομική πάθηση, όπου τα άτομα που πάσχουν από αυτήν παρουσιάζουν αυξημένη απορρόφηση στερολών, συμπεριλαμβανομένου και των φυτοστερολών. Όταν αυτά τα άτομα προσλαμβάνουν αυξημένη ποσότητα φυτοστερολών, τότε αυξάνονται τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Δηλαδή σε αυτήν την περίπτωση οι φυτοστερόλες εμφανίζουν αντίθετη δράση από αυτή που εμφανίζουν στα φυσιολογικά άτομα. 

Συμπερασματικά

Οι φυτοστερόλες είναι μόρια τα οποία όταν προσλαμβάνονται στις απαιτούμενες δόσεις μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα ατόμων που έχουν υψηλά επίπεδα αυτής, συνδυαστικά με την φαρμακευτική αγωγή. Αν έχετε αυξημένη χοληστερόλη στο αίμα σας και θέλετε να μάθετε πως μπορείτε να εντάξετε τις φυτοστερόλες στη διατροφή σας, μη διστάσετε να συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο-διατροφολόγο.