Τι είναι η τρυπτοφάνη και γιατί είναι σημαντική;

Τι είναι η τρυπτοφάνη και γιατί είναι σημαντική;

Η τρυπτοφάνη αποτελεί ένα απαραίτητο αμινοξύ για τον ανθρώπινο οργανισμό. Τα αμινοξέα είναι τα μόρια που δομούν τις πρωτεΐνες και υπάρχουν συνολικά 21 πρωτεϊνικά αμινοξέα. Κάθε ένα από αυτά μπορεί να εμφανίζει και διαφορετικές λειτουργίες στον ανθρώπινο οργανισμό. Σε αυτό το άρθρο θα μάθεις τα πάντα για τη τρυπτοφάνη.

Πως επιδρά η τρυπτοφάνη στον οργανισμό;

Η τρυπτοφάνη εκτός από τη συμμετοχή της στη σύνθεση πρωτεϊνών εμφανίζει και άλλες σημαντικές λειτουργίες στον οργανισμό. Πρώτα από όλα η τρυπτοφάνη αποτελεί το πρόδρομο μόριο σύνθεσης της ορμόνης σεροτονίνης. Η σεροτονίνη ρυθμίζει τη διάθεση, τη διαύγεια και τον ύπνο, ενώ επιπρόσθετα συμβάλλει στην καλή υγεία των οστών και του γαστρεντερικού συστήματος. 

Δεύτερον, η τρυπτοφάνη συμμετέχει και στην παραγωγή της μελατονίνης. Η μελατονίνη είναι μία ορμόνη που ρυθμίζει τον ύπνο. Ουσιαστικά η συγκεκριμένη ορμόνη παράγεται σε απόκριση της νύχτας και του μειωμένου φωτός, ώστε να δώσει το σήμα για τον ύπνο. Επομένως, είναι πολύ σημαντική η επαρκής πρόσληψη τρυπτοφάνης για την ικανοποιητική παραγωγή μελατονίνης. 

Τρίτον, η τρυπτοφάνη μετατρέπεται κατά ένα μέρος σε νιασίνη μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό. Η νιασίνη αποτελεί την βιταμινη β3 η οποία είναι σημαντική για την υγεία του δέρματος του νευρικού και του πεπτικού συστήματος, ενώ συμμετέχει και σε πολλές αντιδράσεις του οργανισμού και στην παραγωγή ορμονών. 

Τρόφιμα πλούσια σε τρυπτοφάνη

Τρόφιμα τα οποία είναι πλούσια σε τρυπτοφάνη και είναι καλό να καταναλώνονται συχνά για την επαρκή πρόσληψη της είναι τα εξής:

• Κοτόπουλο
• Αυγά
• Τυρί
• Ψάρια
• Φιστίκια
• Κολοκυθόσποροι
• Σουσάμι και ταχινι
• Γάλα
• Γαλοπούλα
• Σόγια και τόφου

Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι βοηθητική η τρυπτοφάνη;

Υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις όπου η τρυπτοφάνη φαίνεται να συμβάλλει στην ύφεση ή ακόμη και στη θεραπεία τους. Αυτές συγκεκριμένα είναι οι εξής:

• Κατάθλιψη και διαταραχές διάθεσης

Σε ορισμένες μελέτες έχει φανεί ότι η τρυπτοφάνη μπορεί να είναι το ίδιο αποτελεσματική με τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά.

• Διαταραχές του ύπνου 

Λόγω της συμμετοχής της τρυπτοφάνης στην παραγωγή της μελατονίνης, έχει φανεί ότι μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των διαταραχών του ύπνου. 

• Διακοπή του καπνίσματος

Φαίνεται ότι η τρυπτοφάνη σε συνδυασμό με μία διατροφή υψηλή σε υδατάνθρακες μπορεί να μειώσει το άγχος και τα συμπτώματα στέρησης κατά τη διαδικασία διακοπής του καπνίσματος. 

Είναι απαραίτητη η λήψη συμπληρώματος τρυπτοφάνης;

Με βάση τα παραπάνω, εύλογη ερώτηση είναι αν η λήψη συμπληρώματος τρυπτοφάνης μπορεί να είναι ωφέλιμη.  Η αλήθεια είναι πως παρά τα οφέλη που φαίνεται να έχει και σε συγκεκριμένες διαταραχές όπως προαναφέρθηκε, δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής επίσημες οδηγίες που να μας κατευθύνουν προς τη χρήση συμπληρώματος τρυπτοφάνης. Μπορεί να υπάρχουν κάποιες μελέτες που να δείχνουν θετικά αποτελέσματα, όμως δεν είναι αρκετές για να εξακριβώσουν σε ποια ακριβώς δοσολογία εμφανίζονται τα θετικά οφέλη, αν όντως εμφανίζονται. Επίσης, δεν έχει μελετηθεί πλήρως το συμπλήρωμα τρυπτοφάνης όσον αφορά την ασφάλεια χορήγησης του. Επομένως, η πρόσληψη της πρέπει να γίνεται μέσω των τροφων. Η καθημερινή κατανάλωση τουλάχιστον μία από τις τροφές που είναι πλούσιες σε τρυπτοφάνη, είναι σημαντική για την επαρκή πρόσληψη της. 

Εκτός από το γεγονός ότι δεν φαίνεται να είναι ωφέλιμη η χορήγηση συμπληρώματος τρυπτοφάνης, έχουν φανεί και αρκετές παρενέργειες από τη χρήση του, όπως οι εξής:

• γαστρεντερικά συμπτώματα (εμετός, διάρροια, ανορεξια)
• μυϊκοί πόνοι
• αδυναμία
• κράμπες
• κόπωση
• δυσκολία στην αναπνοή
• δερματικά εξανθήματα
• πονοκέφαλοι
• ξηροστομία

Συμπερασματικά

Η τρυπτοφάνη είναι ένα απαραίτητο αμινοξύ για τον άνθρωπο, που συμμετέχει σε μια πληθώρα διεργασιών στο ανθρώπινο σώμα. Η επαρκής πρόσληψη μέσω των τροφίμων είναι σημαντική. Αναμένουμε να δούμε με νέες μελέτες στα επόμενα χρόνια πως μπορεί το συμπλήρωμα τρυπτοφάνης να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά και με ασφάλεια και σε ποιες περιπτώσεις.